Dahlhof: Stil Polonaise
Ayros - AYCD 03Johann Heinrich Dahlhof (1704-1764)
Orkiestra Czasów Zarazy:
Paweł Iwaszkiewicz, bagpipes, whistle, recorder
Olena Yeremienko, violin, nyckelharpa
Witek Broda, fiddle
Piotr Wawreniuk, trombone
Maciej Kaziński, viola da gamba, violone, basy kaliskie
Mirosław Feldgebel, harpsichord
- Tanic 97, Tanic 126
- Tanic 121, Tanic 127
- 66 Polonaise, 102 Polonaise, 126 Polonaise
- 79 Polonoise nach Blitz, 43 Polonoise, 45 Polonoise Tantz
- Tanic 124, Tanic 64
- Tanic 128, Tanic 102
- Tanic 153, Tanic 123, Tanic 105
- Tanic 45, Tanic 108
- Tanic 134, Tanic 119
- Tanic 122
- Tanic 103, Tanic 132
- Tanic 120, Tanic 88
79 Polonoise nach Blitz, 43 Polonoise, 45 Polonoise Tantz
66 Polonaise, 102 Polonaise, 126 Polonaise
Ms 4023:
Tanic 124, Tanic 64
Tanic 128, Tanic 102
Tanic 153, Tanic 123, Tanic 105
Tanic 45, Tanic 108
Tanic 134, Tanic 119
Tanic 122
Tanic 103, Tanic 132
Tanic 120, Tanic 88
Tanic 97, Tanic 126
Tanic 121, Tanic 127
Cała kolekcja złożona jest z 10 tomów (przeszło 1400 stron) i przechowywana jest w Staatsbibliothek Preussischer Kulturbesitz w Berlinie. Tym co zwraca uwagę w zbiorze Dahlhoffa jest pokaźna liczba Polonezów (org. Polonoise) i Tańców Polskich (Polnischer Tanz). Wraz z Menuetani i Tańcami Niemieckimi stanowiły one podstawę repertuaru tamtejszych muzykantów. Zbiór Dahlhoffa świadczy więc o rozprzestrzenianiu się muzycznego stylu polskiego w środowiskach plebejskich, nawet w miejscach położonych dość daleko od obszarów bezpośredniego oddziaływania kultury polskiej. Być może znaczenie miała tu działalność wędrownych dudziarzy i skrzypków polskich czy naśladownictwo wzorców z obszaru kultury dworskiej i mieszczańskiej, na co wpływ miała polityka kulturalna zasiadających na polskim tronie Sasów. Korona polska była chlubą dynastii, tym co wyróżniało ją spośród szeregu innych książąt niemieckich, zaśśrodkiem, którego chętnie używali dla podkreślenia swej godności była polska kultura. Król August Mocny wydał nawet dekret, w którym nakazywał, aby każdy bal, tak w Polsce jak i w Saksonii, otwierać polonezem. Sam król chętnie taniec prowadził, czy to z żoną czy z jedną ze swoich wielu kochanek.
Polonezy ze zbioru J. H. Dahlhoffa (i tylko one) zostały skopiowane przez Nielsa Denckera (1887-1963), szwedzkiego badacza folkloru, pracownika Asa folkhögskola w Sköldinge. W swojej pracy badawczej zajmował się on głównie muzyką tradycyjną. Dokonywał nagrań repertuaru muzyków wiejskich. Dencker, świadomy polskich źródeł muzyki szwedzkiej, w latach 1931-32, dokonał szeroko zakrojonej kwerendy archiwów muzycznych na terenach (historycznej) Rzeczpospolitej oraz państw związanych z nią więzami kulturowymi bądź lennymi, jak Inflanty, Gdańsk, Prusy Książęce, Pomorze, Meklemburgia. Oryginalne (w tym polskie) zapisy nutowe, których kopie sporządził Dencker zostały utracone w toku działań wojennych. Dotyczy to też manuskryptu Ms 4023. Według posiadanej wiedzy, jedynym śladem po powyższym zbiorze jest kopia wszystkich Tańców Polskich wykonana przez szwedzkiego badacza, dostępna obecnie w zbiorach szwedzkich. Notatki Denckera więc, stanowią obecnie unikalne świadectwa nieznanych polskich, bądź inspirowanych polskim idiomem, tańców i melodii. Manuskrypt Ms 4023, będący do końca II wojny światowej w posiadaniu Stadtbibliothek Danzig, zawiera około 140 Tańców Polskich i około 200 Menuetów.
Niezwykle interesujące źródło, jakim jest kolekcja Johanna Heinricha Dahlhoffa (1704-1764), zachowała się w Staatsbibliothk Preussischer Kulturbesitz w Berlinie. Składa się z 10 tomów, czyli ponad 1400 stron. To największy zbiór XVIII-wiecznej muzyki popularnej, która była wówczas obecna na terenie krajów niemieckojęzycznych. Kilka tysięcy melodii, pośród których odnajdujemy również polonezy. Dahlhoff, wiejski muzyk z westfalskiej wioski Dniker, organizował rozrywkę dla miejscowej wspólnoty. Potrzebował stosownego repertuaru, a zatem zbierał to, co brzmiało wokół niego. A polonezy czy po prostu tańce polskie były wówczas bardzo popularne. Polonezy z tego zbioru zostały skopiowane przez Nielsa Denckera (1887-1963), szwedzkiego badacza folkloru. Ponowne sięgnięcie do tych polonezów przez Orkiestrę Czasów Zarazy pozwala na ciekawy wgląd w tamten okres i ponowne zastanowienie się nad rolą poloneza w XVIII wieku. Jego zasięg bowiem wskazuje, że był to istotny taniec dla XVIII-wiecznej Europy. Rozkoszując się zatem ciekawą propozycją wykonawczą pozostańmy częścią Europy tak, jak byliśmy nią w XVIII wieku.
Alina Mądry - Audio Video 08-2018